Neden hikaye anlatırız?
İnsanlar bilgiye ilgi göstermezler. Deneyimlemesini sağlayarak öğretmek, bilgiyi vermenin en etkili yoldur. Fakat bilginizi paylaşırken her durumda insanlara deneyimi yaşatamayacağınızdan hikayenin içine bilgiyi yedirerek, benimseyip, paylaşmalarını sağlayabilirsiniz.
Herkes hikaye yazabilir ya da anlatabilir fakat bazı insanların hikayelerini daha çok sever ve dinlemek isteriz. Peki bir hikayenin ne gibi özellikleri onu dinlemeyi istememizi ve iyi olmasını sağlıyor?
İyi hikayenin 5 temel sırrı bulunmaktadır.
- Yaşam deneyimi olmalı,
- İçine çekmeli,
- Olay dizisi dramatik kurgulanmalı,
- Anlatmamalı, yaşatmalı,
- Dayatmamalı, yönlendirmeli.
Hikayenizi nasıl yazmaya/anlatmaya başlayacağınızı bilmiyorsanız, bir hikaye kanvası oluşturarak hikayenizi ve gideceği yolu daha iyi görebilirsiniz. Aşağıdaki kanvası örnek alarak, bir yerden başlayabilirsiniz.
İyi bir hikayenin olmazsa olmazları;
- Karakter
- Zaman
- Mekan
- Çatışma
- Diyalog
- Sürpriz (olmasa da olur, olursa çok iyi olur)
Hikayenizi oluştururken kullanabileceğiniz bazı teknikler de bulunmaktadır. Bu teknikleri kullanarak, hikayenizi geliştirip, insanların ilgilisini daha fazla çekmeyi başarabilirsiniz. İncelemeniz için sizinle 8 teknik paylaşıyorum.
1. Kahramanın Yolculuğu (Monomyth)
Her hikayede kahramanlar vardır ve kahramanınızın geçmesi gereken bazı yollar vardır. Bu yolları Joseph Campbell, Kahramanın Sonsuz Yolculuğu kitabında anlatmaktadır. Ama özetlemek gerekirse;
Her hikayede kahramanlar vardır ve kahramanınızın geçmesi gereken bazı yollar vardır. Bu yolları Joseph Campbell, Kahramanın Sonsuz Yolculuğu kitabında anlatmaktadır. Ama özetlemek gerekirse;
"Kahramanlar sıradan bir dünyada tanıtılırlar, burada bir gün bir maceraya çağrı alırlar. Başta gönülsüzdürler, önce çağrıyı reddederler, ama bir rehber tarafından ilk eşiği geçmek ve Özel Dünya'ya girmek için yüreklendirilirler, bu aşamada sınavlar, dostlar ve düşmanlar ile karşılaşırlar. İkinci eşiği geçerek mağaranın en derin yerine yaklaşırlar ve burada çile çekerler. Ödüllerine sahip olurlar. Sıradan Dünya'ya dönüş yolu başlar. Bu dönüş yolunda yeniden doğarlar ve bu deneyimle değişirler. Sıradan Dünya’da işe yarayacak bir ödül ya da hazineyle yani iksirle dönerler."
2. Zirve ve Ötesi (The Mountain)
3. İç içe Halkalar (Nested Loops)
4. Parlayan Çizgiler (Sparklines)
5. Ortadan Başlamak (İn Medias Res)
6. Yakınlaşan Fikirler (Converging İdeas)
7. Kötü Başlangıç (False Start)
8. Taç Yapraklar (Petal Structure)
Hikaye anlatırken, insanların dikkatini çekmek isteyenler ve hikayeleştirme eğitimlerinin içinde ne olduğunu merak edenler, konu ile ilgilenen, araştırıp, öğrenmek isteyen ama eğitime zaman ya da para harcamak istemeyenler için araştırma konusu olması açısından hikayeleştirmenin temel bilgileri paylaştım.
Ancak şunu da belirtmek isterim ki; insanlarla iletişim kurarken bile anlatımımız, kullandığımız cümleler; hatta bırakın cümleleri, seçtiğimiz kelimeler bile bu kadar önemliyken; hikayeleştirme eğitimini almamanız hata olacaktır.
Bonus:
Hikaye teması örneği:
Bir zamanlar (burada ana karakterinizi tarif edin)...
...yaşarmış/gidiyormuş. (Burada hikayenizin geçtiği yeri tarfi edin)
Günlerden bir gün (hikayeyi başlatmak için bir şey bulun)...
Bunun üzerine (Karakteriniz ondan sonra ne yaptı ve sonuçta ne olmasını bekliyor)...
Fakat... (Bir şeyler yanlış gidiyor)...
Ondan sonra (Baş karakteriniz sorunu çözmek için ne yapıyor)
Çok geçmeden (Baş karakteriniz başarılı oldu mu)...
En sonunda (artık hikayenizi burada bitirebilirsiniz)...
Bonus 2
Uri Hasson'un Tedx Konuşma Linki